وام خرید مسکن درحالی توسط بانک مرکزی ابلاغ شده که متقاضیان خرید مسکن معتقد هستند، این تسهیلات نمیتواند، آنها را به خانهدار شدن نزدیک کند، چون آنها از بازپرداخت اقساط بالا وحشت دارند.
به گزارش پایگاه تخصصی و خبری تحلیلی عصر گمرک، بانک مرکزی در مکاتبهای که اواخر هفته گذشته با بانک مسکن داشت، افزایش سقف تسهیلات ساخت و خرید مسکن، از محل اوراق گواهی حق تقدم را به بانک مسکن ابلاغ کرد.
این ابلاغیه اگرچه بعد از پیشنهاد این بانک به بانک مرکزی با تاخیر همراه نبود، اما واکنشهای زیادی از سوی متقاضیان و کارشناسان و فعالان بازار مسکن داشت.
سقف تسهیلات ساخت و خرید مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن در تهران برای زوجین 400 میلیون تومان(با جعاله 480 میلیون تومان) و بصورت انفرادی 200 میلیون تومان، در مراکز استانها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت برای زوجین 320 میلیون تومان و بصورت انفرادی 160 میلیون تومان و در سایر مناطق شهری با جمعیت 200 هزار نفر و کمتر برای زوجین 240 میلیون تومان و بصورت انفرادی 120 میلیون تومان تعیین شد.
اگرچه این روزها بدلیل عدم استقبال سایر بانکها به غیر از بانک مسکن، کارآمدترین تسهیلات خرید مسکن در ایران، استفاده از اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن (تسه) است، اما همین اوراق نیز خود دارای مشکلاتی است، چراکه نرخ سود اسمی این اوراق 17.5 درصد و نرخ سواد واقعی آن بالای 22 درصد است.
کارشناسان و فعالان بازار مسکن بر این باورند، وام مسکن زمانی میتواند قدرت خرید متقاضیان را ارتقاء دهد که بازپرداخت اقساط آن نیز از عهده متقاضیان که عمدتا از اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند بر بیاید.
سقف مبلغ این تسهیلات در ابلاغیه جدید بانک مرکزی، به 2 برابر افزایش یافته و در شهر تهران از 100 میلیون تومان برای هر نفر به 200 میلیون تومان برای هر نفر رسیده است.
در این وضعیت یک زوج تهرانی میتوانند، با خرید 800 برگه از اوراق امتیاز تسهیلات مسکن (تسه) از فرابورس ایران که قیمت روز آن به 50 میلیون تومان میرسد، 400 میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن دریافت کند. این تسهیلات با نرخ اسمی 17.5 درصد و با دوره بازپرداخت 12 ساله پرداخت میشود، اما با احتساب خرید 50 میلیون تومان اوراق حق تقدم، نرخ بهره واقعی آن به بالای 22 درصد خواهد رسید.
اقساط این تسهیلات با روش ساده 6 میلیون و 661 هزار تومان و مجموع بازپرداخت آن 959 میلیون تومان است که 559 میلیون تومان از آن بهره محسوب می شود. به عبارتی سود این وام به روش ساده بالغ بر 559 میلیون تومان در 12 سال خواهد بود و حتی اگر ملک مورد خریداری شده با تورم 40 درصد در سال ارزش افزوده مناسبی داشته باشد این بانک مسکن است که در سود این ارزش افزوده در کنار متقاضی دریافت وام و خرید خانه سهیم خواهد شد.
اما در روش پلکانی نیز اقساط پرداختی در سال اول ماهانه 5 میلیون و 970 هزار تومان است و هر سال 3 درصد به آن اضافه خواهد شد که رقم اقساط ماهانه در سال دوازدهم را به 8 میلیون و 262 هزار تومان می رساند. در روش پلکانی، مجموع بازپرداخت وام یک میلیارد و 16 میلیون تومان است که 616 میلیون تومان از آن بهره بانکی محسوب میشود.
همچنین وام جعاله مسکن در ابلاغیه جدید از 40 میلیون تومان به 80 میلیون تومان رسیده که اگر همچنان نیمی از این مبلغ بدون نیاز به اوراق از منابع داخلی بانک مسکن پرداخت شود، متقاضیان باید برای 40 میلیون تومان از این تسهیلات 80 برگه اوراق حق تقدم به ارزش 5 میلیون تومان خریداری کنند. این تسهیلات 5 ساله و با نرخ 17.5 درصد پرداخت می شود و متقاضی در ازای دریافت آن باید 60 قسط 2 میلیون و 9 هزار تومانی بپردازد.
مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: قطعا پرداخت تسهیلات میتواند به بالا بردن قدرت خرید متقاضیان مسکن کمک کند، اما باید دید نرخ سود آن و مدت بازپرداخت آن به چه شکلی در نظر گرفته شده است. به خوبی میدانیم جامعه هدف این تسهیلات کارمندان و کارگران هستند که حقوق آنها در ماه بیشتر پنج تا شش میلیون تومان نیست.
وی افزود: وقتی سقف تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق حق تقدم با در نظر گرفتن نرخ سود 17.5 درصد ابلاغ شد با یک حساب سرانگشتی میتوان فهمید، بازپرداخت اقساط آن تا چه حد میتواند، برای متقاضیان مسکن سخت و دشوار باشد. پس این ابلاغیه جدید بانک مرکزی نمیتواند، به خانهدار شدن متقاضیان مسکن کمک کند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک ادامه داد: اگر میخواهیم متقاضیان صاحب مسکن شوند، باید همانند سایر کشورها تسهیلات کلان با نرخ بهره پایین و دوره بازپرداخت طولانی به متقاضیان اعطا شود، اما در ایران بدلیل سرعت شدید تورم و کاهش ارزش پول ملی، نه تنها بانکها از پرداخت وام بلندمدت مسکن فراری هستند، بلکه بانک مسکن نیز به این کار علاقهای نشان نمیدهد.
اما برخی از متقاضیان خرید مسکن با شنیدن افزایش سقف وام مسکن برای آشنایی با ریز جزئیات ابلاغیه بانک مرکزی به جای مراجعه به شعب بانک مسکن به بنگاههای مسکن مراجعه میکنند. املاکیها میگویند، محور سوالات مراجعهکنندگان به دفاتر مشاور املاک درباره وام 480 میلیونی خرید مسکن است.
املاکیها میگویند: اکثر مراجعهکنندگان وقتی با بازپرداخت اقساط شش میلیون تومانی مواجه میشوند، میگویند، حقوق ماهانه ما به شش میلیون تومان نمیرسد، چطور میتوانیم، ماهانه اقساط شش میلیون تومانی پرداخت کنیم. متقاضیان خرید مسکن از بازپرداخت اقساط وحشت دارند و میگویند، مستاجری و رفتن به حاشیه شهرها بهتر از این است که نتوانیم اقساط را پرداخت کنیم.