اولین سفر خارجی روحانی، در سال 1392 برای حضور در اجلاس سازمان شانگهای برنامه‌ریزی شد، حضور دوباره وی در اجلاس این سازمان نیز به منظور تکرار مجدد درخواست ایران برای عضویت در آن بود که رد شد.

به گزارش پایگاه تخصصی و خبری تحلیلی عصر گمرک،‌ عضویت کامل ایران در این سازمان و تغییر وضعیت کشور از عضو ناظر به نهمین عضو کامل دارای حق رای، اما در روزهای اخیر و به دست ابراهیم رئیسی جامه عمل پوشید.
روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان، هند و ایران، اعضای دائم این نهاد هستند. کشورهایی مانند ترکیه، مغولستان، افغانستان و بلاروس نیز به عنوان عضو ناظر یا شرکای گفتگو در نظر گرفته شده اند.
تشکیل «سازمان همکاری‌های شانگهای» که از آن به عنوان «پیمان شانگهای» نیز یاد می‌شود، به دلیل نگرانی های کشورهای محور شرق پس از فروپاشی شوروی و فشار روزافزون ناتو به وجود آمد.
اعضای سازمان شانگهای، در حدود یک‌سوم خشکی‌های روی سطح زمین را در اختیار دارند و نزدیک به 42 درصد جمعیت دنیا ساکن کشورهای این سازمان هستند. ضمن اینکه در حوزه اقتصاد، اعضای سازمان شانگهای نزدیک به یک چهارم تولید ناخالص ملی دنیا را در اختیار دارند.
حجم اقتصاد چین، به عنوان عضو مهم این نهاد در سال 2020 از 14 تریلیون دلار عبور کرد. چین بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده کالا به جهان است. همچنین این کشور پرشتاب‌ترین بازار مصرف و دومین کشور واردکننده دنیا است.
روسیه هم با 4 هزار تریلیون دلار تولید ناخالص ملی بعد از چین، اتحادیه اروپا، آمریکا، هند، ژاپن و آلمان قدرت اقتصادی ششم دنیا محسوب می شود و مانند ایران و ترکیه که اقتصاد به هم گره خورده ای دارند، اقتصاد چین و روسیه نیز مکمل یکدیگر است.
هند نیز به عنوان عضو دیگر این سازمان از حرکت بسیار پرشتابی در عرصه اقتصاد برخوردار است.

جایگاه ایران در معادلات و موازنه‌های بین المللی

می‌توان گفت، ایران در بهترین زمان ممکن وارد این سازمان مهم بین المللی شد. اخیراً آمریکا، پیمان‌نامه استراتژیکی را با انگلستان و استرالیا منعقد کرد، تنها یک هدف برای آن متصور است؛ ضربه زدن به منافع چین.
از اینرو دولت چین و روسیه نیز تلاش دارند تا با گسترش و تعمیق همکاری‌های اقتصادی، محور شرق را در مقابل فشارهای غرب تقویت کنند.
این پیمان می‌تواند، بیش از هر چیز ضریب امنیتی کشورمان را افزایش دهد. حضور در مانورهای سالانه اعضاء سازمان همکاری‌های شانگهای، مؤید این مسئله است.
اما اثر مهم این عضویت را باید در حوزه اقتصادی جستجو کرد، افزایش مراودات ایران و اعضای سازمان می‌تواند، به عنوان پادزهری برای تحریم‌ها، عمل کند و ضربه آن را تا حدی کاهش دهد.
براساس آمارها، کشور ما یکی از 3 کشور دارای بیشترین ذخایر در جای انرژی در جهان است. انرژی که به شدت مورد نیاز هند و چین است، ایران با هر دوی این کشورها، پیمان‌نامه همکاری امضا کرده است.
قدرت خرید مردم در بازار کشورهای عضو این سازمان مانند قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان، با توجه به رشد اقتصادی افزایش یافته است، همین موضوع می‌تواند، زمینه معرفی هرچه بیشتر کالاهای ایران در این بازارها را فراهم آورد.
کشور روسیه نیز با 144 میلیون نفر جمعیت، از جمله کشورهای پرجمعیت در آوراسیا محسوب می‌شود و عضویت در این نهاد، شرایط حضور بازرگانان ایرانی در روسیه را تسهیل خواهد کرد.

چین خریدار راهبردی نفت ایران

چین به عنوان خریدار راهبردی نفت ایران، یک شریک مهم محسوب می‌شود. به دلیل برخی مشکلات تحریمی، مسائلی برای دریافت پول از شرکت های چینی خریدار محصولات ایرانی به وجود آمده بود. این پیمان‌نامه این شرایط را تسهیل می‌کند و از نظر فنی شرایط بهتری برای تعاملات تجاری با چین فراهم می‌آورد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان، در شبکه اجتماعی توئیتر این عضویت را «راهبردی» توصیف کرد و گفت، عضویت در این نهاد: «تاثیر مهمی بر روند همکاری‌های همه‌جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیامحور» خواهد داشت.
با توجه به سیاست بالادستی نگاه به شرق کشورمان، این امید وجود دارد که برکات اقتصادی و سیاسی عضویت در این نهاد، در یک بازه زمانی نه چندان بلند خود را نشان دهد.
تجار ایرانی و مسئولین اقتصادی میانی کشور، باید با خلاقیت و گسترش تبادلات بین المللی زمینه استفاده هرچه بیشتر کشور از این بستر جدید فراهم شده را به وجود آورند.
انتهای پیام/.