عملیات بین بانکی در هفته های اخیر نشان از مسیر انبساطی سیاست بانک مرکزی مقابل بانک‌ها داشته، کاهش میانگین جذب پول و افزایش متوسط اعتبارات قاعده‌مند، احتمال افزایش نرخ سود بین بانکی را بیشتر کرده است.

به گزارش پایگاه تخصصی و خبری تحلیلی عصر گمرک، عملیات بازار باز در راستای مدیریت نقدینگی حساب جاری بانک‌ها بوده که به صورت هفتگی برگزار می‌شود.
 
بررسی دادو ستد این بازار نشان می‌دهد، سیزده هفته متوالی رویکرد بانک مرکزی در جهت جذب پول از بانک‌ها بوده و تا هفته سوم شهریور ادامه پیدا کرده، اما محاسبات نشان می‌دهد روند جذب پول در این هفته ها مسیری نزولی را سپری کرده است.
 
کاهش جذب نقدینگی در بازار باز
 
بانک مرکزی هر هفته با سیاست‌های مدنظر خود و براساس رصد حساب جاری بانک‌ها در کشور اقدام به خرید و فروش اوراق می‌کند. زمانی که این نهاد به بانک‌ها اوراق می‌فروشد، متعهد می‌شود تا در تاریخ سررسید آن (عموما یک هفته) و با نرخ سود حداکثر 18 درصد آنها را باز گرداند، مبلغی که در ازای این فروش دریافت می‌کند، را اصطلاحا جذب نقدینگی از بانک‌ها می‌گویند.
 
این اقدام موجب می‌شود، برای مدت معلومی دایره نقدینگی میان بانک‌ها کوچک‌تر شده و در نتیجه تورم ایجاد شده در مسیر نزولی قرار بگیرد، انگیزه بانک مرکزی از این عملیات در درجه اول نیل به نرخ تورم هدفی است که پیش ازاین برای خود تعیین کرده است.
 
در هفته سوم شهریور ماه هزار و 500 میلیارد تومان پول از بانک‌ها از این طریق جمع‌آوری شد و 4 هزار و 10 میلیارد تومان نیز از مبلغی که در هفته قبل از آن جذب کرده بود، مجددا به این نهادهای مالی عودت داده شد.
 
این سیزدهمین هفته متوالی بود که بانک مرکزی در رویکرد خود نسبت به حساب جاری بانکها سیاست قبض پول را دنبال می کند.
 
بررسی میانگین ماهانه جذب پول در این مدت نشان می‌دهد، در ابتدای تابستان به صورت میانگین هفته ای 3 هزار و 950 میلیارد تومان از بانکها جمع‌آوری شده که در میانه این فصل به 5 هزار و 800 میلیارد تومان رسید.
 
پس از آن دوباره این روند سیری نزولی گرفته و اکنون این مسیر میانگین ماهانه در هر هفته به کمترین میزان خود در 15 هفته اخیر رسیده است.
 
طبق محاسبات در چهار هفته گذشته بانک مرکزی بطور متوسط 3 هزار و 545 میلیارد تومان نقدینگی از بانکها صید کرده که نسبت به ابتدای تابستان در کمترین حد خود قرار دارد.
 
روند کاهشی جذب پول در این ایام می‌تواند، نشان دهنده کاهش تدریجی رویکرد بانک مرکزی از جذب پول بوده و تدارک سیاستگذاری دیگری را در پی داشته باشد، اقدامی که از سوی بانک‌ها نیز گویا با موافقت بیشتری مواجه شده است.
 
روند صعودی درصد؛ موافقت بانک‌ها با سیاست بانک مرکزی
 
در بازار باز بانک‌ها می توانند، اوراق خود را با هدف تامین نقدینگی کوتاه مدت به بانک مرکزی بفروشند، در مقابل بانک مرکزی پیشنهاد خرید را پایه سیاست های کلان خود می دهد.
 
در واقع در بازار باز بر خلاف بازار بین بانکی نرخ سود پیشنهادی بانک مرکزی ثابت نیست و می‌تواند هفته به هفته و حتی معامله به معامله فرق کند، این موجب می‌شود، بین ارزش سفارش‌های ارسالی از سوی بانک‌ها و نرخ سود پیشنهادی بانک مرکزی که به ارزش سفارش‌های پذیرفته شده معروف است، یک نسبت برقرار شود.
 
نسبت این دو رقم می‌تواند، علامتی از درصد پذیرش بانک‌ها و به عبارت دیگر میزان توافق این نهادهای مالی با سیاست بانک مرکزی باشد.
 
 محاسبه میانگین ماهانه درصد پذیرش فروش اوراق در این مدت نشان می‌دهد، به موازات کاهش جذب پول از سوی بانک مرکزی درصد پذیرش نرخ پیشنهادی بانک مرکزی از سوی بانک‌ها نیز سیری صعودی گرفته است.
 
در همین رابطه در دو هفته اخیر برگزاری بازار باز، بانک‌ها نرخ پذیرش 100 درصدی داشته‌اند. از سوی دیگر بطور متوسط نیز این متغیر در ابتدای تابستان در سطح 22 درصد قرار داشته و با روندی صعودی اکنون به سطح 90 درصد رسیده است.
 
روند هفتگی و میانگین ماهانه شاخص موافقت بانکها با سیاست بانک مرکزی نشان می‌دهد، در هفته های پایانی تابستان نهادهای مالی از روند کاهش جذب پول استقبال بیشتری داشته‌اند.
 
روند صعودی در اعتبارات قاعده‌مند
 
در کنار بازار باز، بازار شبانه قرار دارد. این بازار در جهت برطرف کردن نیاز بانک‌های مقروض برگزار می‌شود و چند تفاوت مهم دارد.
 
نخست تاریخ سررسید آن کوتاه مدت بوده (نهایتا 3 روزه) و نرخ سود آن در دالان 14 تا 22 درصد در حرکت می‌باشد. در این دالان کف و سقف نرخ در دست بانک مرکزی است و بانک‌ها در سخت‌ترین شرایط می‌توانند،‌ از بانک مرکزی با نرخ 22 درصد اقدام به قرض پول کنند.
 
در همین رابطه در هفته سوم شهریور ماه 29 هزار و 840 میلیارد تومان اعتبارات قاعده‌مند روانه بانک ها شده که در تاریخ شش هفته گذشته بی‌سابقه بوده است.
 
بررسی میانگین اعتبارات این وام دهی بانک مرکزی در بازار بین بانکی در هفته‌های تابستانی کشور نیز نشان می‌دهد، در ابتدای تابستان این رقم مسیری افزایشی داشته و در میانه این فصل به سقف خود بر خورد کرده، پس از آن و لمس کف در پایان مرداد اکنون دوباره روندی افزایشی گرفته است.
 
بررسی دو عملیات بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی نشان می‌دهد، وضعیت حساب بانک‌ها در مسیر بدتر شدن قرار داشته و نیاز بیشتری به کمک رسانی از بانک مرکزی در این هفته‌ها به چشم می‌خورد.
 
این اقدام منجر به افزایش نقدینگی مجدد در بانک‌ها شده و ممکن است، شرایط صعود نرخ سود بین بانکی را بار دیگر در کشور مهیا کند.

انتهای پیام/.